ZORUNLU ARABULUCULUK

Dava açmak isteyen taraf, 01/01/2018 tarihinden itibaren mevzuatımıza getirilmiş olan düzenlemeler çerçevesinde bazı davaları açmadan önce “arabuluculuk” adı verilen süreci tamamlamak yani dava açmadan önce karşı tarafla arasındaki husumeti bir arabulucu önünde son kez görüşmek zorundadır. Bu görüşmelere dair tutulacak olan son tutanak ile ancak süreç olumsuz olarak tamamlanması halinde başvurucu taraf davasını açabilecektir.

 

01/01/2018 tarihinden itibaren İş Kanununa; 01/01/2019 tarihinden itibaren de Ticaret Kanununa getirilmiş olan düzenlemelerle, “işçi alacakları ve tazminatları ile işe iade davaları” nda ve “Türk Ticaret kanununun 4.maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilmiş olan ve konusu bir miktar paranın ödenmesini gerektiren tüm davalar” da dava açmak isteyen taraf öncelikle arabuluculuk yoluna başvurmak zorundadır. Ayrıca 28/07/2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Kanun “) ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a (“Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun“), “Dava şartı olarak arabuluculuk” başlığı ile “73/A” maddesi eklendi. Bu maddeyle, parasal sınır olan 10.390 TL ve üzerindeki tüketici uyuşmazlıklarında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı haline getirildi.

 

Davacı tarafın açacağı dava, dava şartı arabuluculuk kapsamında ise, önce davayı hangi mahkemede açacaktı ise oradaki arabuluculuk bürosuna başvuru yapacak ve taleplerini içeren bir form dolduracaktır. Akabinde ilgili başvuru için bağımsız bir arabulucu atanır ve kendisine bildirilir.

 

Arabulucu kendisine atanmış olan dosyayı kabul etmesinin akabinde tarafları arayıp konuyu öğrenecek ve ilk oturum gününü ile yerini belirleyip tarafları davet edecektir. Arabulucu tarafları süreç boyunca belirlenen toplantı günlerinde bir araya getirerek menfaatlerini ortaya çıkartmaya ve kendi çözümlerini ortaya koymalarını sağlamaya çalışacaktır. Tarafların çözüm üretemediklerini gördüğü noktada da kendi çözüm önerisini getirebilecektir. Ancak arabulucu hâkim olmayıp uyuşmazlık hakkında karar veremez; ayrıca taraflara hukuki tavsiyelerde bulunamaz. Arabulucunun görevi sadece tarafları bir araya getirmek, müzakere ortamını sağlamak ve tarafların tüm talepleri ile varsa anlaşma noktalarını içeren tutanağı hazırlamaktır.

 

Arabuluculuk sonucunda taraflar anlaşırlarsa anlaşma miktarının belli bir tutara kadar olan kısmının %6’sını aksi kararlaştırılmadıkça taraflar eşit olarak ödeyecektir. Ancak anlaşamamaları halinde ilk 2 saatlik ücreti devlet ödeyecek olup bu saati aşan miktarı yine aksi kararlaştırılmadıkça taraflar eşit olarak öderler.

 

Arabuluculuk sonucunda anlaşmaya varılırsa, taraflar ve/veya avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları tutanak mahkeme ilamı hükmündedir. Tarafların anlaşma şartlarını yerine getirilmemesi halinde işbu son tutanağı, mahkemeye başvurarak icra edilebilirlik şerhi almak kaydıyla icraya koyma hakları mevcuttur.

 

Davacı, dava şartı arabuluculuk yoluna gitmiş, toplantılara katılmış ve nihayetinde uzlaşma sağlanamamışsa bu durumda dava açabilecektir. Davacı, anlaşamama hususunu içeren arabuluculuk son tutanağı ile birlikte davasını açacaktır. Son tutanağın dava açarken dosyaya eklememesi durumunda hakim bir haftalık kesin süre verecektir. Bu süre sonunda tutanak hala eklenmemiş olursa dava usulden reddedilecektir. Ancak davacı taraf, arabuluculuk yoluna hiç başvurmamışsa hâkim davayı doğrudan usulden reddedecek olup dava açılmamış sayılacaktır.